|
Κατά τη διάρκεια του μαθήματος θα ασχοληθούμε αρχικά με το έργο του γάλλου φιλοσόφου Εμμανουέλ Λεβινάς (Emmanuel Levinas, 1906-1995), ενώ στις έξι τελευταίες εβδομάδες του μαθήματος θα ασχοληθούμε με την ηθική και την πολιτική φιλοσοφία του Ζακ Ντερριντά (Jacques Derrida, 1936-2004).
Το κυρίως μέλημα του Λεβινάς περιστρέφεται γύρω από το ερώτημα για το πώς μπορούμε να σκεφτούμε το(ν) Άλλο χωρίς να το(ν) αναγάγουμε στο Ίδιο, δηλαδή, χωρίς να εκμηδενίσουμε την ετερότητά του. Σύμφωνα με την ανάγνωση της δυτικής σκέψης από τον Λεβινάς, το Άλλο έχει γενικά θεωρηθεί ως κάτι πρόσκαιρα χωρισμένο από το Ίδιο (ή τον εαυτό), αλλά που τελικά μπορεί να συμφιλιωθεί μαζί του στο πλαίσιο της ίδιας ολότητας (βλέπε, για παράδειγμα, τη φιλοσοφία της ιστορίας του Χέγκελ). Η ετερότητα εμφανίζεται ως μια προσωρινή παρεμβολή, η οποία εκμηδενίζεται καθώς ενσωματώνεται ή ανάγεται στο Ίδιο (ή την εαυτότητα). Αντίθετα, για τον Λεβινάς, ο Άλλος βρίσκεται απολύτως πέρα από την ικανότητα κατανόησής μου και οφείλει να διατηρηθεί στη μη αναγώγιμη ξενότητά του. Η επίπονη προσπάθεια του Λεβινάς είναι να προστατέψει τον Άλλο από τις κυριαρχικές, εχθρικές διαθέσεις του Ίδιου, να αναλύσει τις δυνατότητες και όρους της εμφάνισής του και να διατυπώσει την ηθική σημασία της συνάντησής μας μαζί του. Από τα παραπάνω καθίσταται εμφανής η σημασία της σκέψης του Λεβινάς ειδικά σήμερα που βρισκόμαστε όλο και περισσότερο αντιμέτωποι με περιστατικά εχθρότητας και μίσους απέναντι στη διαφορετικότητα (π.χ. εθνικισμοί, ρατσισμοί, ομοφοβία, μισαλλοδοξία, βία κατά των μεταναστών, κ.λπ). Σχεδιάγραμμα μαθήματος 1η διάλεξη: Εισαγωγή στη φιλοσοφία του Εμμανουέλ Λεβινάς 2η παράδοση: Εισαγωγή στην ηθική φιλοσοφία του Εμμανουέλ Λεβινάς 3η διάλεξη: Tο πρόσωπο 4η διάλεξη: Από τον Άλλο στους Άλλους: O τρίτος (le tiers) 5η διάλεξη: Ο Λεβινάς για τον θάνατο 5η διάλεξη: Μπορεί για τον Λεβινάς ο Άλλος να είναι ένα Άλλο ζώο; 7η διάλεξη: Ο Ζακ Ντερριντά και η αποδόμηση της δυτικής μεταφυσικής
8η διάλεξη: Η ντερριντιανή ηθική της φιλοξενίας
9η διάλεξη: Η ντερριντιανή ηθική του δώρου
10η διάλεξη: Η ντερριντιανή ηθική της συγχώρεσης
11η διάλεξη: Ο Ντερριντά για τη δικαιοσύνη
12η διάλεξη: Ο Ντερριντά για τη δημοκρατία 13η διάλεξη: Επανάληψη Δ/νση μαθήματος στο η-τάξη: http://eclass.uoa.gr/courses/PPP693/ 2. ΦΣ 116 Σεμινάριο: «Κείμενα γνωσιοθεωρίας» Ακαδημαϊκό έτος: 2016-2017 (Εαρινό εξάμηνο) Τόπος & χρόνος διεξαγωγής του μαθήματος: Τρίτη 12.00-15.00, Αίθουσα 641 Διδάσκων: Γεράσιμος Κακολύρης (επικ. καθηγητής) gkakoliris@ppp.uoa.gr
Ώρες γραφείου: Δευτέρα & Τρίτη 11.00-12.00 Τηλ. γραφείου: 210-7277542 Κατά το εαρινό εξάμηνο 2016-2017, το σεμινάριο: «Κείμενα γνωσιοθεωρίας» θα εστιάσει στην αρχαιολογία και τη γενεαλογία της γνώσης του γάλλου φιλοσόφου Μισέλ Φουκώ (Michel Foucault 1926-1984). Ο κυριότερος σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών/-ριών με τη συγγραφή φιλοσοφικών εργασιών. Ως εκ τούτου, πέρα από την ίδια τη φιλοσοφία του Φουκώ, μεγάλη προσοχή θα δοθεί στην εκμάθηση των απαραίτητων για τη συγγραφή μιας καλής επιστημονικής εργασίας (π.χ. δομή, επιχείρημα, υποσημειώσεις, βιβλιογραφία, κ.λπ.). Η βαθμολόγηση των φοιτητών/τριών θα γίνει βάσει γραπτής εργασίας αλλά και της ενεργής παρουσίας τους στο μάθημα (ασκήσεις, παρουσίαση, κ.λπ.). Η παρακολούθηση των σεμιναρίων είναι υποχρεωτική! (Μέχρι 2 απουσίες επιτρέπονται). Το σεμινάριο ξεκινά την Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2017. Ο αριθμός των φοιτητών/-ιών που θα παρακολουθήσουν το σεμινάριο δεν θα ξεπεράσει τα 20 άτομα.
Σχεδιάγραμμα μαθήματος 1η & 2η εβδομάδα: Εισαγωγή στη συγγραφή φιλοσοφικών εργασιών 3-4η εβδομάδα: Η Ιστορία της τρέλας 5η εβδομάδα: Οι Λέξεις και τα πράγματα (μέρος α’) 6η εβδομάδα: Οι Λέξεις και τα πράγματα (μέρος β’) 8η εβδομάδα: Τι είναι η γενεαλογία της γνώσης (Η σχέση Νίτσε – Φουκώ) 9η εβδομάδα: Σχέση γνώσης και εξουσίας 10η εβδομάδα: Επιτήρηση και τιμωρία 11η εβδομάδα: Η Ιστορία της σεξουαλικότητας 12η εβδομάδα: Βιοπολιτική και βιοεξουσία 13η εβδομάδα: Αποτίμησης της αρχαιολογίας και γενεαλογίας της γνώσης του Μισέλ Φουκώ. Δ/νση μαθήματος στο η-τάξη: http://eclass.uoa.gr/courses/PPP476/ |